Αποκλειστική συνέντευξη, εφ’ όλης της ύλης, του κ. Α. Σκευοφύλακα στο Pheme
Ένα από τα εμβληματικότερα πρόσωπα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, δεν θα μπορούσε παρά να είναι και ο κ. Α. Σκευοφύλαξ. Ο χειριστής του τανκ που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου.
Έκτοτε βρίσκεται αντιμέτωπος με την
ιστορική μνήμη, η οποία σαν τις αρχαίες Ερινύες νοιώθει ακόμη και σήμερα να τον καταδιώκει. Κι ας ήταν νεαρός, μόλις 20 ετών, έφεδρος στρατιώτης. Δεν κρύφτηκε ποτέ πίσω από εντολές, τη χούντα και τους ανωτέρους του. Πίστευε ό,τι έκανε και ανέλαβε τις προσωπικές του ευθύνες.
Μεμιάς, ο Α. Σκευοφύλαξ έγινε όμοιος με σκιά, άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, δίχως πρόσωπο. Ακόμη και το επώνυμο του, ιδιαίτερο και σπάνιο όπως ήταν, του έβαζε τρικλοποδιές, καθώς δεν βοηθούσε να ξεχασθεί στο πέρασμα του χρόνου. Κάθε φορά που τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης γινόταν αντιληπτό, ο Α. Σκευοφύλαξ έπρεπε να δίνει εξηγήσεις: "Μακρινός μου ξάδελφος είναι, σκοτώθηκε σε τροχαίο"!
Στη βιοπάλη η ζωή του χάραξε άλλαξε πορεία. Ο Α. Σκευοφύλαξ πέρασε στην άλλη όχθη. Το μίσος που έτρεφε για τους κομμουνιστές, έγινε αναγνώριση για την ανιδιοτέλεια, την αγωνιστικότητα και τον πατριωτισμό τους.
Ώσπου, το 2003, τριάντα χρόνια μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, συνάντησα, μετά από πολύμηνη δημοσιογραφική έρευνα, τον Α. Σκευοφύλακα. Ήταν τότε που αποφάσισε να σπάσει για πρώτη φορά τη σιωπή του και να μιλήσει για όσα συνέβησαν τη νύχτα της 16ης προς τη 17η Νοεμβρίου στο Πολυτεχνείο.
Σήμερα ο ο χειριστής του τανκ του Πολυτεχνείου μιλάει στο Pheme.gr για την Ελλάδα της τρόικας, δίνει απάντηση στους επίδοξους παραχαράκτες της ιστορίας που αμφισβητούν ακόμη και την ύπαρξη νεκρών το '73, ενώ δηλώνει ότι βλέπει με θετική ματιά την προοπτική συγκρότησης αριστερής κυβέρνησης.
Σπεύδει, ωστόσο, να προειδοποιήσει για τον επαπειλούμενο κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης. Αν δεν αλλάξει κάτι δραστικά, όπως λέει, "ο κόσμος θα ξεσηκωθεί"!.
Ακολουθεί η συνέντευξη του κ. Α. Σκευοφύλακα.
Κύριε Σκευοφύλακα το μήνυμα του Πολυτεχνείου είναι επίκαιρο σήμερα ή έχει ξεθωριάσει;
Πάντα θα είναι επίκαιρο. Τώρα με την κρίση υπάρχει μεγάλη αμφισβήτηση για τη γενιά του Πολυτεχνείου. Όλοι γνωρίζουμε ότι πολλά γνωστά στελέχη του Πολυτεχνείου ήταν στα πράγματα όλα αυτά τα χρόνια. Και σήμερα που φτάσαμε στο σημείο μηδέν, δέχονται μεγάλη αμφισβήτηση και κριτική. Σωστά για μένα, οι ευθύνες τους είναι τεράστιες.
Όλα αυτά τα χρόνια ποτέ δεν αποκαλύψατε την πραγματική σας ταυτότητα, ότι ήσασταν ο οδηγός του τανκ που γκρέμισε την πόρτα του Πολυτεχνείου…
Σου είχα πει το 2003 ότι μόνον οι δικοί άνθρωποι και η γυναίκα μου γνώριζαν. Και τότε που σου πρωτομίλησα, τα παιδιά μου δεν γνώριζαν το παραμικρό.
Το θυμάμαι. Κάτι άλλο θέλω να ρωτήσω. Όλα αυτά τα χρόνια, από το 1974 μέχρι σήμερα, πήγατε ποτέ στο Πολυτεχνείο;
Μόνο μια φορά.. Έπεσα πάνω στα γνωστά επεισόδια και σηκώθηκα και έφυγα. Να σου πω όμως κάτι; Δεν μου χρειάζεται να πηγαίνω στο Πολυτεχνείο. Εγώ το Πολυτεχνείο το κουβαλάω μέσα μου. Ο φόρος τιμής είναι στην καρδιά μου. Δεν ξεχνιέται αυτό. Ό,τι και να γίνει.. Και δευτέρα και τρίτη παρουσία να γίνει, το σταυρό θα τον κουβαλάω στις πλάτες μου. Έτσι το νοιώθω. Μ’ αυτό ζω, μ’ αυτό θα πεθάνω..
Σήμερα όμως βλέπετε ότι αμφισβητείται η γενιά του Πολυτεχνείου, ακόμη και τα ίδια τα γεγονότα.
Οι αγώνες δεν διαγράφονται επειδή ορισμένοι αποδείχθηκαν λίγοι... Δεν πιστεύω στα πρόσωπα, αλλά στα ιστορικά γεγονότα. Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τους αγώνες των νέων που διεκδίκησαν την ελευθερία και τη Δημοκρατία..
Μην το λέτε. Ξέρετε τι θέσεις εκφράζει η Χρυσή Αυγή για το Πολυτεχνείο.
Μη με μπλέκεις μ’ αυτούς. Σου είπα και τον περασμένο Μάιο που με ρώτησες ότι αυτοί είναι χιτλερικοί. Τι περιμένεις να ακούσεις; Ο καθένας μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει και να λέει ό,τι θέλει. Δημοκρατία δεν έχουμε;
Ακούσατε ότι προσφέρουν αμοιβή σε όποιον αποδείξει ότι υπήρξε νεκρός στο Πολυτεχνείο;
Πάλι τα ίδια! Όχι δεν το άκουσα.. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Ξέρουν πολύ καλά ότι υπήρξαν πολλοί νεκροί το ΄73. Τα ασθενοφόρα πηγαινοέρχονταν, τα νοσοκομεία είχαν γεμίσει νεκρούς και τραυματίες. Έχει σημασία αν ήταν μέσα ή έξω από τα κάγκελα του Πολυτεχνείου; Να μιλάμε σοβαρά. Ή μήπως δεν έχουν ακούσει για τον στρατιωτικό που πυροβόλησε εν ψυχρώ ένα νέο παιδί. Τα γνωρίζουν καλά. Άλλο τι λένε προς τα έξω.
Ποια η γνώμη σας για την άνοδο της Χρυσής Αυγής;
Μην επιμένεις... Σου είπα και άλλη φορά, δεν έχω υπάρξει χιτλερικός, μη μ’ ανακατεύεις.
Για τις αυξανόμενες ρατσιστικές επιθέσεις σε βάρος μεταναστών;
Τι να πω.. Είναι πράγματα αυτά; Ντροπή μου προκαλούν, ντροπή για το κατάντημα μας. Είναι δυνατόν να κυνηγάνε όποιον ξένο βρουν μπροστά τους; "είναι μαύρος, φάτον"! Σ' όλο τον πλανήτη έχει Έλληνες και εμείς συμπεριφερόμαστε μ' αυτόν τον τρόπο; Δεν είναι αντρισμός, ούτε νταηλίκι, να επιτίθενται διάφοροι μαντράχαλοι εναντίον αδύναμων μεταναστών.
Μπορεί η άνοδος της Χρυσής Αυγής, όπως λέγεται, να οδηγήσει σε εμφύλιες συγκρούσεις;
Όχι δεν φοβάμαι κάτι τέτοιο. Δεν το βλέπω.. Πιστεύω ότι, έστω και στο παρά πέντε, όλοι θα λογικευτούν. Δεν είμαστε για τέτοιες περιπέτειες. Παρά τις κορώνες, δεν το θέλει κανείς. Ακόμη και οι θερμοκέφαλοι δεν το θέλουν, ούτε το επιδιώκουν. Άλλο είναι εκείνο που με προβληματίζει: Το ηφαίστειο του κόσμου που είναι έτοιμο να εκραγεί. Ο Έλληνας μοιάζει με πληγωμένο θηρίο.
Φοβάστε κοινωνική έκρηξη;
Εκεί πάμε.. Πολύ κατήφεια έχει πέσει και οργή. Ο κόσμος θα ξεσηκωθεί. Δεν του μένει τίποτε άλλο. Βλέπει ότι δεν βγαίνει τίποτα μ’ αυτούς που κυβέρνησαν τη χώρα για δεκαετίες. Αν δεν βρει σωτηρία, τι θα κάνει… Θα βγει στον δρόμο, θα ξεσηκωθεί, και τότε κανείς δεν θα τον σταματά.
Η σημερινή κυβέρνηση μπορεί να δώσει λύση;
Δεν το νομίζω. Οι σημερινοί και οι χθεσινοί δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Αυτό έδειξε η κατάσταση. Δεν λέω ότι τα πράγματα είναι εύκολα, αλλά δε φταίει ο κόσμος γι’ αυτό. Εδώ μας έλεγαν ότι θα διαπραγματευτούν και το μόνο που διαπραγματεύτηκαν ήταν νέα, ακόμη πιο σκληρά μέτρα.
Τι έφταιξε κατά τη γνώμη σας και η διαπραγμάτευση έμεινε γράμμα κενό;
Ότι είναι ταγμένοι αλλού. Δεν ξέρω αν μπορούν, δεν ξέρω κι αν θέλουν. Έτσι έμαθαν.. Μπορούν τώρα να αλλάξουν; Και να θέλουν, φοβάμαι δεν μπορούν.
Η προοπτική να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Δεν τους ψήφισα.. Τώρα όμως προς τα κει πάω. Αυτή τη φορά θα τους ψηφίσω. Δεν μας έχουν μείνει, άλλωστε, και πολλές επιλογές.
Πιστεύετε ότι είναι έτοιμος ο ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει;
Και να μην είναι, θα γίνει. Όλοι έτσι δεν ξεκίνησαν; Ήταν έτοιμο το ΠΑΣΟΚ να κυβερνήσει το ΄81; Έπεσαν απευθείας στα βαθιά, και πρέπει να κολυμπήσουν.
Κάποιοι, ωστόσο, δείχνουν να φοβούνται μια τέτοια εξέλιξη.
Λογικό δεν είναι; Μην ξεχνάς ότι μέχρι πριν τρία χρόνια αυτό το κόμμα είχε 4% και τώρα είναι αξιωματική αντιπολίτευση. Πιστεύω ότι σήμερα ο κόσμος έχει ξεφοβηθεί. Είναι οι συνθήκες τέτοιες.. Βλέπεις το γίνεται, το ένα μνημόνιο μετά το άλλο, τελειωμό δεν έχουν. Ποιος ξέρει, ίσως ήρθε η ώρα για μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα.
Θυμάμαι ότι στην πρώτη συνέντευξη που μου δώσατε το 2003 για την εφημερίδα Το Βήμα, είχατε πει, και προκάλεσε αίσθηση, ότι μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας ψηφίζατε ΚΚΕ.
Αλήθεια είναι πέρα για πέρα. Δεν είχα υπάρξει μέλος του ΚΚΕ, αλλά τους ψήφισα. Όχι από αντίδραση. Είδα ότι δεν ήταν τα πράγματα όπως τα έλεγε η προπαγάνδα της χούντας, "εχθροί του έθνους" και άλλες τέτοιες βλακείες. Στη βιοπάλη που βρέθηκα είδα ότι ήταν οι πιο γνήσιοι πατριώτες. Αυτοί που με ένα ξεθωριασμένο παντελόνι και μ’ ένα τριμμένο πουκάμισο έτρεχαν και νοιάζονταν για τον εργαζόμενο και τον μεροκαματιάρη.
Σήμερα, που αποδίδετε την πτώση του ΚΚΕ;
Στην άρνηση να κυβερνήσει. Και αυτή την άρνηση την πλήρωσε ακριβά. Σεβαστή η απόφαση του, και ίσως αποδειχθεί, αύριο μεθαύριο, σωστή. Ο κόσμος όμως δεν μπορεί να περιμένει. Τώρα θέλει βοήθεια, κάπου να ακουμπήσει.
Παρ’ όλα αυτά, βλέπετε πιθανό το ενδεχόμενο σχηματισμού αριστερής κυβέρνησης.
Ναι, γιατί, όπως σου είπα, ο κόσμος χρειάζεται κάπου να πιστέψει, το έχει ανάγκη. Ψάχνει την ελπίδα, κάτι καινούργιο, για να κάνει μια νέα αρχή.
Τον Ιούνιο όμως ανέδειξε πρώτο κόμμα τη ΝΔ.
Δεν ήταν σίγουρος ο κόσμος ότι μπορούσε να εμπιστευτεί το ΣΥΡΙΖΑ. Υπήρχε μεγάλη ανησυχία, κανονική τρομοκρατία. Δεν ξεπερνάς από τη μια στιγμή στην άλλη τις προκαταλήψεις. Τώρα όμως βλέπω ότι το κλίμα αλλάζει.
Τι εννοείτε;
Στη δουλειά μου ακούω τον κόσμο που παραμιλάει, βράζει ο τόπος. Μετά τα νέα μέτρα είναι πολύ αγανακτισμένος. Αυτή τη φορά θα τους γυρίσει την πλάτη. Η κοινωνία δεν αντέχει άλλο.. Αυτοκτονίες, φτώχια, ανεργία, πείνα, ανέχεια, ο Έλληνας αισθάνεται προδομένος, ταπεινωμένος.
Υπάρχει ελπίδα; Τι πιστεύετε;
Δεν σταματάει η ζωή. Οι Έλληνες είναι περήφανος λαός. Θα βρούμε το δρόμο μας, η Ελλάδα θα σταθεί και πάλι στα πόδια της. Μόνοι μας θα τα καταφέρουμε, με τις δικές μας πλάτες. Μην περιμένουμε τους ξένους. Μόνοι μας πέσαμε, μόνοι θα σηκωθούμε.
Ένα από τα εμβληματικότερα πρόσωπα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, δεν θα μπορούσε παρά να είναι και ο κ. Α. Σκευοφύλαξ. Ο χειριστής του τανκ που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου.
Έκτοτε βρίσκεται αντιμέτωπος με την
ιστορική μνήμη, η οποία σαν τις αρχαίες Ερινύες νοιώθει ακόμη και σήμερα να τον καταδιώκει. Κι ας ήταν νεαρός, μόλις 20 ετών, έφεδρος στρατιώτης. Δεν κρύφτηκε ποτέ πίσω από εντολές, τη χούντα και τους ανωτέρους του. Πίστευε ό,τι έκανε και ανέλαβε τις προσωπικές του ευθύνες.
Μεμιάς, ο Α. Σκευοφύλαξ έγινε όμοιος με σκιά, άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, δίχως πρόσωπο. Ακόμη και το επώνυμο του, ιδιαίτερο και σπάνιο όπως ήταν, του έβαζε τρικλοποδιές, καθώς δεν βοηθούσε να ξεχασθεί στο πέρασμα του χρόνου. Κάθε φορά που τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης γινόταν αντιληπτό, ο Α. Σκευοφύλαξ έπρεπε να δίνει εξηγήσεις: "Μακρινός μου ξάδελφος είναι, σκοτώθηκε σε τροχαίο"!
Στη βιοπάλη η ζωή του χάραξε άλλαξε πορεία. Ο Α. Σκευοφύλαξ πέρασε στην άλλη όχθη. Το μίσος που έτρεφε για τους κομμουνιστές, έγινε αναγνώριση για την ανιδιοτέλεια, την αγωνιστικότητα και τον πατριωτισμό τους.
Ώσπου, το 2003, τριάντα χρόνια μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, συνάντησα, μετά από πολύμηνη δημοσιογραφική έρευνα, τον Α. Σκευοφύλακα. Ήταν τότε που αποφάσισε να σπάσει για πρώτη φορά τη σιωπή του και να μιλήσει για όσα συνέβησαν τη νύχτα της 16ης προς τη 17η Νοεμβρίου στο Πολυτεχνείο.
Σήμερα ο ο χειριστής του τανκ του Πολυτεχνείου μιλάει στο Pheme.gr για την Ελλάδα της τρόικας, δίνει απάντηση στους επίδοξους παραχαράκτες της ιστορίας που αμφισβητούν ακόμη και την ύπαρξη νεκρών το '73, ενώ δηλώνει ότι βλέπει με θετική ματιά την προοπτική συγκρότησης αριστερής κυβέρνησης.
Σπεύδει, ωστόσο, να προειδοποιήσει για τον επαπειλούμενο κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης. Αν δεν αλλάξει κάτι δραστικά, όπως λέει, "ο κόσμος θα ξεσηκωθεί"!.
Ακολουθεί η συνέντευξη του κ. Α. Σκευοφύλακα.
Κύριε Σκευοφύλακα το μήνυμα του Πολυτεχνείου είναι επίκαιρο σήμερα ή έχει ξεθωριάσει;
Πάντα θα είναι επίκαιρο. Τώρα με την κρίση υπάρχει μεγάλη αμφισβήτηση για τη γενιά του Πολυτεχνείου. Όλοι γνωρίζουμε ότι πολλά γνωστά στελέχη του Πολυτεχνείου ήταν στα πράγματα όλα αυτά τα χρόνια. Και σήμερα που φτάσαμε στο σημείο μηδέν, δέχονται μεγάλη αμφισβήτηση και κριτική. Σωστά για μένα, οι ευθύνες τους είναι τεράστιες.
Όλα αυτά τα χρόνια ποτέ δεν αποκαλύψατε την πραγματική σας ταυτότητα, ότι ήσασταν ο οδηγός του τανκ που γκρέμισε την πόρτα του Πολυτεχνείου…
Σου είχα πει το 2003 ότι μόνον οι δικοί άνθρωποι και η γυναίκα μου γνώριζαν. Και τότε που σου πρωτομίλησα, τα παιδιά μου δεν γνώριζαν το παραμικρό.
Το θυμάμαι. Κάτι άλλο θέλω να ρωτήσω. Όλα αυτά τα χρόνια, από το 1974 μέχρι σήμερα, πήγατε ποτέ στο Πολυτεχνείο;
Μόνο μια φορά.. Έπεσα πάνω στα γνωστά επεισόδια και σηκώθηκα και έφυγα. Να σου πω όμως κάτι; Δεν μου χρειάζεται να πηγαίνω στο Πολυτεχνείο. Εγώ το Πολυτεχνείο το κουβαλάω μέσα μου. Ο φόρος τιμής είναι στην καρδιά μου. Δεν ξεχνιέται αυτό. Ό,τι και να γίνει.. Και δευτέρα και τρίτη παρουσία να γίνει, το σταυρό θα τον κουβαλάω στις πλάτες μου. Έτσι το νοιώθω. Μ’ αυτό ζω, μ’ αυτό θα πεθάνω..
Σήμερα όμως βλέπετε ότι αμφισβητείται η γενιά του Πολυτεχνείου, ακόμη και τα ίδια τα γεγονότα.
Οι αγώνες δεν διαγράφονται επειδή ορισμένοι αποδείχθηκαν λίγοι... Δεν πιστεύω στα πρόσωπα, αλλά στα ιστορικά γεγονότα. Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τους αγώνες των νέων που διεκδίκησαν την ελευθερία και τη Δημοκρατία..
Μην το λέτε. Ξέρετε τι θέσεις εκφράζει η Χρυσή Αυγή για το Πολυτεχνείο.
Μη με μπλέκεις μ’ αυτούς. Σου είπα και τον περασμένο Μάιο που με ρώτησες ότι αυτοί είναι χιτλερικοί. Τι περιμένεις να ακούσεις; Ο καθένας μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει και να λέει ό,τι θέλει. Δημοκρατία δεν έχουμε;
Ακούσατε ότι προσφέρουν αμοιβή σε όποιον αποδείξει ότι υπήρξε νεκρός στο Πολυτεχνείο;
Πάλι τα ίδια! Όχι δεν το άκουσα.. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Ξέρουν πολύ καλά ότι υπήρξαν πολλοί νεκροί το ΄73. Τα ασθενοφόρα πηγαινοέρχονταν, τα νοσοκομεία είχαν γεμίσει νεκρούς και τραυματίες. Έχει σημασία αν ήταν μέσα ή έξω από τα κάγκελα του Πολυτεχνείου; Να μιλάμε σοβαρά. Ή μήπως δεν έχουν ακούσει για τον στρατιωτικό που πυροβόλησε εν ψυχρώ ένα νέο παιδί. Τα γνωρίζουν καλά. Άλλο τι λένε προς τα έξω.
Ποια η γνώμη σας για την άνοδο της Χρυσής Αυγής;
Μην επιμένεις... Σου είπα και άλλη φορά, δεν έχω υπάρξει χιτλερικός, μη μ’ ανακατεύεις.
Για τις αυξανόμενες ρατσιστικές επιθέσεις σε βάρος μεταναστών;
Τι να πω.. Είναι πράγματα αυτά; Ντροπή μου προκαλούν, ντροπή για το κατάντημα μας. Είναι δυνατόν να κυνηγάνε όποιον ξένο βρουν μπροστά τους; "είναι μαύρος, φάτον"! Σ' όλο τον πλανήτη έχει Έλληνες και εμείς συμπεριφερόμαστε μ' αυτόν τον τρόπο; Δεν είναι αντρισμός, ούτε νταηλίκι, να επιτίθενται διάφοροι μαντράχαλοι εναντίον αδύναμων μεταναστών.
Μπορεί η άνοδος της Χρυσής Αυγής, όπως λέγεται, να οδηγήσει σε εμφύλιες συγκρούσεις;
Όχι δεν φοβάμαι κάτι τέτοιο. Δεν το βλέπω.. Πιστεύω ότι, έστω και στο παρά πέντε, όλοι θα λογικευτούν. Δεν είμαστε για τέτοιες περιπέτειες. Παρά τις κορώνες, δεν το θέλει κανείς. Ακόμη και οι θερμοκέφαλοι δεν το θέλουν, ούτε το επιδιώκουν. Άλλο είναι εκείνο που με προβληματίζει: Το ηφαίστειο του κόσμου που είναι έτοιμο να εκραγεί. Ο Έλληνας μοιάζει με πληγωμένο θηρίο.
Φοβάστε κοινωνική έκρηξη;
Εκεί πάμε.. Πολύ κατήφεια έχει πέσει και οργή. Ο κόσμος θα ξεσηκωθεί. Δεν του μένει τίποτε άλλο. Βλέπει ότι δεν βγαίνει τίποτα μ’ αυτούς που κυβέρνησαν τη χώρα για δεκαετίες. Αν δεν βρει σωτηρία, τι θα κάνει… Θα βγει στον δρόμο, θα ξεσηκωθεί, και τότε κανείς δεν θα τον σταματά.
Η σημερινή κυβέρνηση μπορεί να δώσει λύση;
Δεν το νομίζω. Οι σημερινοί και οι χθεσινοί δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Αυτό έδειξε η κατάσταση. Δεν λέω ότι τα πράγματα είναι εύκολα, αλλά δε φταίει ο κόσμος γι’ αυτό. Εδώ μας έλεγαν ότι θα διαπραγματευτούν και το μόνο που διαπραγματεύτηκαν ήταν νέα, ακόμη πιο σκληρά μέτρα.
Τι έφταιξε κατά τη γνώμη σας και η διαπραγμάτευση έμεινε γράμμα κενό;
Ότι είναι ταγμένοι αλλού. Δεν ξέρω αν μπορούν, δεν ξέρω κι αν θέλουν. Έτσι έμαθαν.. Μπορούν τώρα να αλλάξουν; Και να θέλουν, φοβάμαι δεν μπορούν.
Η προοπτική να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Δεν τους ψήφισα.. Τώρα όμως προς τα κει πάω. Αυτή τη φορά θα τους ψηφίσω. Δεν μας έχουν μείνει, άλλωστε, και πολλές επιλογές.
Πιστεύετε ότι είναι έτοιμος ο ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει;
Και να μην είναι, θα γίνει. Όλοι έτσι δεν ξεκίνησαν; Ήταν έτοιμο το ΠΑΣΟΚ να κυβερνήσει το ΄81; Έπεσαν απευθείας στα βαθιά, και πρέπει να κολυμπήσουν.
Κάποιοι, ωστόσο, δείχνουν να φοβούνται μια τέτοια εξέλιξη.
Λογικό δεν είναι; Μην ξεχνάς ότι μέχρι πριν τρία χρόνια αυτό το κόμμα είχε 4% και τώρα είναι αξιωματική αντιπολίτευση. Πιστεύω ότι σήμερα ο κόσμος έχει ξεφοβηθεί. Είναι οι συνθήκες τέτοιες.. Βλέπεις το γίνεται, το ένα μνημόνιο μετά το άλλο, τελειωμό δεν έχουν. Ποιος ξέρει, ίσως ήρθε η ώρα για μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα.
Θυμάμαι ότι στην πρώτη συνέντευξη που μου δώσατε το 2003 για την εφημερίδα Το Βήμα, είχατε πει, και προκάλεσε αίσθηση, ότι μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας ψηφίζατε ΚΚΕ.
Αλήθεια είναι πέρα για πέρα. Δεν είχα υπάρξει μέλος του ΚΚΕ, αλλά τους ψήφισα. Όχι από αντίδραση. Είδα ότι δεν ήταν τα πράγματα όπως τα έλεγε η προπαγάνδα της χούντας, "εχθροί του έθνους" και άλλες τέτοιες βλακείες. Στη βιοπάλη που βρέθηκα είδα ότι ήταν οι πιο γνήσιοι πατριώτες. Αυτοί που με ένα ξεθωριασμένο παντελόνι και μ’ ένα τριμμένο πουκάμισο έτρεχαν και νοιάζονταν για τον εργαζόμενο και τον μεροκαματιάρη.
Σήμερα, που αποδίδετε την πτώση του ΚΚΕ;
Στην άρνηση να κυβερνήσει. Και αυτή την άρνηση την πλήρωσε ακριβά. Σεβαστή η απόφαση του, και ίσως αποδειχθεί, αύριο μεθαύριο, σωστή. Ο κόσμος όμως δεν μπορεί να περιμένει. Τώρα θέλει βοήθεια, κάπου να ακουμπήσει.
Παρ’ όλα αυτά, βλέπετε πιθανό το ενδεχόμενο σχηματισμού αριστερής κυβέρνησης.
Ναι, γιατί, όπως σου είπα, ο κόσμος χρειάζεται κάπου να πιστέψει, το έχει ανάγκη. Ψάχνει την ελπίδα, κάτι καινούργιο, για να κάνει μια νέα αρχή.
Τον Ιούνιο όμως ανέδειξε πρώτο κόμμα τη ΝΔ.
Δεν ήταν σίγουρος ο κόσμος ότι μπορούσε να εμπιστευτεί το ΣΥΡΙΖΑ. Υπήρχε μεγάλη ανησυχία, κανονική τρομοκρατία. Δεν ξεπερνάς από τη μια στιγμή στην άλλη τις προκαταλήψεις. Τώρα όμως βλέπω ότι το κλίμα αλλάζει.
Τι εννοείτε;
Στη δουλειά μου ακούω τον κόσμο που παραμιλάει, βράζει ο τόπος. Μετά τα νέα μέτρα είναι πολύ αγανακτισμένος. Αυτή τη φορά θα τους γυρίσει την πλάτη. Η κοινωνία δεν αντέχει άλλο.. Αυτοκτονίες, φτώχια, ανεργία, πείνα, ανέχεια, ο Έλληνας αισθάνεται προδομένος, ταπεινωμένος.
Υπάρχει ελπίδα; Τι πιστεύετε;
Δεν σταματάει η ζωή. Οι Έλληνες είναι περήφανος λαός. Θα βρούμε το δρόμο μας, η Ελλάδα θα σταθεί και πάλι στα πόδια της. Μόνοι μας θα τα καταφέρουμε, με τις δικές μας πλάτες. Μην περιμένουμε τους ξένους. Μόνοι μας πέσαμε, μόνοι θα σηκωθούμε.